Arbeidsmigranten cruciaal voor Nederland, maar leer ook onbenut potentieel benutten
Twee zieken en Rotterdam staat stil. De NS schrapt treinen en waarschuwt voor nieuwe ontregelingen. Uren wachten in de rij op Schiphol dreigt in vakantietijd de norm te worden. De piek van het CBS in de grafiek die het aantal openstaande vacatures per werkzoekende bijhoudt, was niet eerder zo hoog. In de zorg, het onderwijs, de horeca en tal van andere sectoren is een groot tekort aan personeel.
De Europese Commissie wil vanaf eind dit jaar de buitenpoorten van de Europese Unie onder voorwaarden openen voor arbeidsmigranten uit onder meer Noord-Afrika. Het kabinet nam eerder in zijn regeerakkoord op om arbeidsmigratie te bevorderen. Ondertussen klinkt er vanuit een andere hoek een tegenovergesteld geluid. De Arbeidsinspectie constateert veel misstanden en riep onlangs op zo min mogelijk arbeidsmigranten toe te laten. Deze oproep klinkt inmiddels luider. Wat is wijsheid? “Arbeidsmigranten zijn van groot belang voor de Nederlandse economie. NBBU is daarom zeker voor het verwelkomen van arbeidsmigranten om personeelstekorten op te lossen, mits goed geregeld en vraag en aanbod binnen de landsgrenzen niet samen te brengen zijn. Daarnaast is het belangrijk om nog beter te kijken naar wat al voorhanden is. Dit blijft de meest efficiënte manier om mensen duurzaam in te zetten, waarbij zowel werkgever als werknemer profiteert”, aldus Marco Bastian, directeur van de NBBU.
Kijk naar wat al voorhanden is
Wie goed kijkt, ziet dat er in de huidige arbeidsmarkt nog mensen beschikbaar zijn. Dat begint al bij het bestaande werknemersbestand. Een tevreden werknemer die op zijn of haar plek is, hoef je bijvoorbeeld niet te vervangen. Die inspanning kun je je alvast besparen. Personeelsbehoud en investeren in je personeel door goed werkgeverschap wordt voor werkgevers steeds belangrijker. Daarnaast zijn er in het werkzame deel van de bevolking nog veel mensen beschikbaar, bijvoorbeeld op plekken waar werkgevers niet gewend zijn te zoeken. Intermediairs aangesloten bij de NBBU zijn bij uitstek de specialisten om hier mensen te vinden voor hun opdrachtgevers. “Het CBS schat het onbenut arbeidspotentieel in op 1,1 miljoen mensen. Volgens het UWV zijn 300.000 van hen direct inzetbaar”, zegt Loes Waterreus, senior adviseur arbeidsmarkt bij de NBBU. “Achter het beeld van de extreme krapte gaat een verborgen vermogen schuil aan mensen die een deel van de openstaande vacatures direct of op termijn kunnen invullen. Denk aan mensen die meer willen werken dan nu, mensen die nu niet werken, maar dat wel willen, mensen in een uitkering, noem maar op.”
Anders leren kijken
Hoe bereik je een schoolverlater die klaar is met het systeem? Hoe help je de partner van een expat aan werk? Hoe spreek je een ouder aan van wie de kinderen zijn grootgebracht en het nest hebben verlaten? Waterreus ziet allerlei manieren waarop werkgevers hun voordeel kunnen doen met deze mensen: “Verander je denkpatroon. Denk niet langer in functies, maar in skills, zodat je op vergelijkbare vaardigheden kunt werven. Organiseer werk anders. Achterhaal de specifieke behoeftes van werkzoekenden en speel daar op in. Ga aan de slag met loopbaanpaden. Zorg dat je achterhaalt wat mensen meer kunnen dan je nu al weet. Veel van onze leden zijn hier goed in of ontwikkelen zich hierin. Werk samen, bijvoorbeeld met organisaties die kandidaten vanuit een lastige positie (weer) aan het werk helpen, zoals UWV, om iedereen die wil werken ook te kunnen laten werken. Daar schuilt de grootste winst.”
Arbeidsmigranten welkom…
Als het niet lukt om de juiste mensen te vinden, loont het als werkgever om buiten de landsgrenzen te zoeken. Zonder arbeidsmigranten heeft Nederland een groot probleem. “Arbeidsmigranten zijn onmisbaar voor de Nederlandse economie. Het inzetten van arbeidsmigranten kan daarom een hele goede oplossing zijn, maar gaat altijd gepaard met extra uitdagingen. Deze dienen aan de voorkant op een goede manier te worden opgelost. Als een bedrijf met arbeidsmigranten werkt of gaat werken, is het zaak van tevoren te zorgen dat alles goed geregeld is, met name op het gebied van werk en wonen. Denk aan het goed informeren over werk, uren en beloning, maar ook het faciliteren van kwalitatief goede huisvesting. De NBBU wijst zijn leden hierop”, zegt juridisch beleidsadviseur en specialist arbeidsmigranten Cor de Koeijer. “Helaas gebeurt het nog te vaak dat er misstanden aan het licht komen die we moeten bestrijden. Dat vraagt een gezamenlijke inspanning. De Commissie-Roemer constateerde diverse verbeterpunten die momenteel worden uitgewerkt tot oplossingen. Dat wordt mettertijd zichtbaar. Waar stelselmatig en moedwillig de wet wordt omzeild, is het duidelijk. Daar moeten we optreden en handhaven. Maar bedrijven die onbedoeld of onbewust een misstap maken, kun je beter ondersteunen om herhaling te voorkomen.”
…mits goed geregeld
Het creëren van de juiste omstandigheden waaronder arbeidsmigranten in Nederland op een goede manier kunnen werken, vraagt om een gezamenlijke inspanning. De branche kan dat niet in zijn eentje organiseren. Voor zaken als zorg en huisvesting – sowieso al complexe dossiers in Nederland – is bijvoorbeeld de betrokkenheid van de lokale en andere overheden hard nodig. Daarnaast staat een certificeringsstelsel voor uitzendbureaus voor de deur. Hoofd juridische zaken van de NBBU Fariël Dilrosun ziet daar een potentiële meerwaarde in. “Hoewel verplichte certificering niet onze voorkeur heeft, zien we wel voordelen: de markt wordt transparanter, omdat we weten welke partijen actief zijn en wat ze doen, en er ontstaat een gelijker speelveld als elke partij die uitzendt gecertificeerd dient te zijn. Het is voor ons wel van groot belang dat zo’n stelsel uitvoerbaar en betaalbaar blijft. De basis van wet- en regelgeving is op orde. Meer wetgeving stapelen, maakt dat niet per se beter. Onze branche is goed gereguleerd en weet als geen ander hoe je arbeidsmigranten aan werk kunt helpen en kunt ondersteunen. Als we de rotte appels verwijderen, kunnen we eindelijk daar eens de blik op richten.”
Bron: NBBU